Poultry pharming business : नमस्कार पशुपालकांनो कुक्कुटपालन हा भारतातील अतिशय फायदेशीर व्यवसाय म्हणून ओळखला जातो जगभरातील कृषी उद्योगाचे कुक्कुटपालन हे महत्त्वपूर्ण क्षेत्र आहे आणि कार्यक्षमतेने व्यवस्थित केल्यास फायदेशीर व्यवसाय देखील होऊ शकतो जागतिक स्तरावर भारत अंडी उत्पादनात जगात तिसरा आणि चिकन मासे उत्पादनात पाचव्या क्रमांकावर आहे जरी उत्पादन प्रामुख्याने व्यवसाय मार्गाने सध्या केले जात असले तरी ग्रामीण पोल्ट्री क्षेत्राचा भारतीय पोल्ट्री उद्योगात मोठा वाटा आहे कुकूटपालन व्यवसाय कोणीही सुरू करू शकतो आजच्या या भागात आपण पोल्ट्री फार्मिंग टेक्निक विषयी जाणून घेणार आहोत
लेअर पोल्ट्री फार्मिंग उद्योग म्हणजे काय
- लेअर पोल्ट्री फार्मिंग म्हणजे व्यवसायिक अंडी उद्देशाने अंडी देणारे प्राणी वाढवणे
- पोल्ट्री फार्मिंग लियर लेअर पोल्ट्री फार्मिंग मध्ये कोंबड्यांना 18 ते 19 अंड्याच्या वयात व्यवसाय करता अंडी घालू लागतात
- 72 ते 78 आठवडे वय होईपर्यंत ते सतत थंडी घालवणे सुरू ठेवतात
- अंडी देण्याच्या कालावधीत सुमारे 2.25 किलोग्राम खाऊन सुमारे एक किलोग्राम अंडी तयार करू शकतात
- उत्पादनाचा कमी खर्च आणि अंड्याचा असणारे जास्त मागणी यामुळे लेअर पोल्ट्री फार्मिंग भारतात खूप लोकप्रिय होत आहे
- आजच्या युगात अंड्यांची मागणी एवढी वाढली आहे की ती मागणी पूर्ण करण्याची क्षमता कमी आहे
- उत्पन्न होत नाही अंड्यांमध्ये आपल्याला प्रोटीन कॅल्शियम पतीने प्रथिने कॅल्शियम आणि ओमेगा-3 भरपूर प्रमाणात मिळतात
पोल्ट्री फार्म चे व्यवसाय करिता 2 प्रकार आहेत
लेअर पोल्ट्री फार्म हे आमच्यासाठी केले जाते आणि बॉयलर पोल्ट्री फार्म हे मांस उत्पादनासाठी केली जाते लेअर पोल्ट्री फार्म साठी विशेष आवश्यकता एग अंड डियर फार्मिंग साठी काय आवश्यक आहे ते पाहू या
एग लेयर फार्मिंग साठी शेड आणि नेटिंग क्षेत्र
लेयर फार्मिंग (Layer Farming) साठी जागा निवडताना काही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे उदाहरण: ग्रामीण भागात कुकूटपालन करा कारण ग्रामीण भागात जमीन आणि मजूर तुलनेत स्वस्त आहेत
आवाज मुक्त आणि शांत जागा निवडा
ठिकाण प्रदूषण मुक्त होण्याचा प्रयत्न करा तसेच जमीन निवडताना ताज्या आणि स्वच्छ पाण्याचा पुरवठा पुरेशा प्रमाणात सुरू होत असल्याची खात्री करा एवढे नाही तर त्या ठिकाणाहून शहराकडे जाणारा व्यवस्थेकडे लक्ष द्या आणि तुम्ही निवडलेल्या जागेच्या जवळपास बाजार असेल तर खूपच चांगली त्यामुळे तुमचा वाहतूक खर्च मोठ्या प्रमाणात वाचू शकतो
विविध प्रकारचे नेस्ट बॉक्स
इंडीयुजल प्रत्येक चार ते पाच कोंबड्यांसाठी एक बॉक्स
सामुदायिक नेस्ट हा एक बॉक्स असतो त्यामध्ये चाळीस-पन्नास कोंबड्या राहतात
ड्रॉप नेस्ट या प्रकारच्या बॉक्स चा वापर संशोधनासाठी केला जातो कारण त्या एकावेळी एक कोंबडी ठेवली जाते
पोल्ट्री लेअर फार्मिंग साठी फ्लोर स्टेप
जरी ही एग अंड लियर संगोपन पद्धत असली तरी कोंबड्यांना आता पुरेशी जागा उपलब्ध करून द्यावी व प्रणाली मध्ये प्रति कोंबडी सुमारी दोन चौरस फूट जागा उपलब्ध करून द्यावी पिंजरा प्रणालीमध्ये 18 इंच × 12 इंच जागा प्रदान केली पाहिजे आता जी 3 ते पाच कोंबडी ठेवण्यासाठी पुरेशी आहे दिवसासाठी प्रकाश नियर कोंबड्यांना अंडी घालण्याच्या अवस्थेत असताना दिवसा सुमारे चौदा तास प्रकाश हवा असतो हवामानातील बदल त्यामुळे काय वेळ दिवसाचा प्रकाश मिळत नाही अशा परिस्थितीत दोन ते चार तास कोत्रिम प्रकाश द्यावा लागतो त्यामुळे त्यासाठी शेतकरी प्रति 100 कोंबड्यांसाठी एक 60 व्हॅट लाईट बसवतात आणि स्वयंचलित पणे चालू आणि बंद करण्यासाठी सेट करतात
प्राण्यांसाठी आहार मुख्य घटक
कोंबड्यांना देण्यात येणार्‍या संतुलित आहार मुख्यता मक्का आणि तेलगून हित सोयाबीन पेंट यापासून तयार करतात तरी ऊर्जा प्रथिने चरबी वसा खनिजे जीवनसत्व असे घटक असलेले विविध स्रोत याकरिता उपयोगात आणले जाऊ शकतात
ऊर्जा स्रोत : भरड धान्य जसेकी मका ज्वारी बाजरी गहू जाऊ तांदूळ इत्यादी अनेक ऊर्जास्त्रोत असली तरी प्राण्यांना सोपे आणि कुठलेही फारच घटकांपासून मुक्त असल्याने मक्का पोल्ट्री व्यवसायात सर्वात अधिक पसंत केला जात आहे अंड्यांचे संग्रहण: डिपी लेटर प्रणालीमध्ये दिवसातून एकदा आणि पिंजरा प्रणालीमध्ये दिवसातून दोनदा अंडी गोळा करावीत आणि अंडी गोळा करणे सोपे करण्यासाठी शेतकरी एग अंडी रोल आउट स्थापित करतात
लेअर कोंबडी खाद्यात कॅल्शियमचे महत्व काय आहे
खाद्यतेल कॅल्शियम जीवनसत्व D ची कमतरता कमी करता तसेच फुफुषाचे आजारपणामुळे अंडी कवचाचे गुणवत्ता कमी होते खाद्यतेल कॅल्शियम व फास्फोरस
गुणोत्तर च्या असंतुलित मुळे अंडी कवच पण कमजोर होते अंडी देणाऱ्या कोंबड्यांना कॅल्शियमची गरज जास्त असते कारण अंड्याचे कवच शरीरात तयार करण्यासाठी दररोजचे प्रति कोंबडी चार ते पाच ग्रॅम कॅल्शियम लागते त्यातून मिळणारे कॅल्शियम ने ही गरज बरेचदा पूर्ण होऊ शकत नाही संपूर्ण दिवसाचा विचार केल्यास दुपारच्यावेळी कोंबड्याला कॅल्शियमची गरज अधिक भासते कारण त्याच यादीमध्ये अंडे कवच गर्भशयात तयार होती लियर कवर कोंबडी खाद्यातील कॅल्शियम ची पूर्तता होण्याकरिता चुखंडी प्रवाळ बुटकी आणि क्षार मिश्रणाचा वापर करावा उन्हाळ्याच्या दिवसात खाद्यात खाण्याचा सोडा वापरावा खाद्यावर शिंपले फूड किंवा मार्बल तूकडे पसरावे त्यामुळे अंडी कवच टणक व घट्ट बनते आहे अंड्याचा दर्जा टिकून राहू शकतो
कोंबड्यांच्या जाती
लोहमन,बी व्ही 300, (सफेद) बी व्ही 380 (बुरा) हायलाईट ब्राऊन, बोवनस वाईट , हायलाईन W36,
लेअर पोल्ट्री फार्मिंग टेक्निक मध्ये ठेवण्याच्या प्रमुख नोंदी
आठवड्याचे सरासरी वजन -खाद्यपुरवठा याची नोंद
लसीकरण आणि औषधे ची नोंद झालेल्या आजार व वेळोवेळी केलेल्या उपचार याची नोंद
वीज आणि मजूर व खर्चाची नोंद
दैनिक अंडी उत्पादन एका वर्षात वेळोवेळी मिळालेल्या अंडी विक्री
दर अनुभवांची नोंद प्रत्येक ची सुरुवात आणि शेवटची तारीख संख्या खाद्य औषधे आणि इतर खाद्य याची नोंद
तुम्ही कुक्कुटपालनात लेअर पोल्ट्री फार्म टेक्निकचा वापर करता का तुम्ही कोणती जात वापरता आणि कसे वापर करता या विषयी माहिती इतर पशुपालकांचा या लेक मध्ये नमूद केलेल्या गोष्टी तुम्हाला नक्कीच उपयोगी पडणार आहे जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर अशा अजून साठी वेबसाईटला भेट द्या किंवा डेली अपडेट साठी व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा
